این‌روزها درمورد ویتامین D مطالب زیادی را می شنویم. اینکه کمبود این ویتامین آسیب‌های جدی را می تواند به بدن وارد کند. درنتیجه بسیار مهم است که به‌اندازه‌کافی در بدن تولید شود و یا از طریق مصرف مواد غذایی و مکمل‌ها، نیاز بدن نسبت به این ویتامین تامین گردد. همچنین پیش از این درمورد 5ماده مغذی برای سلامت ذهن در بخش تغذیه نوشتیم. در این مطلب قصد داریم به‌بررسی عناوین زیر بپردازیم :
- ویتامین D چیست ؟
- میزان جذب روزانه مورد نیاز برای بدن
- کدام مواد غذایی دارای این ویتامین هستند ؟
- علائم کمبود
- علائم دریافت بیش‌از اندازه ویتامین D
ویتامین D چیست ؟
این ویتامین به‌عنوان ویتامین نورخورشید شناخنه شده‌است. زیرا مقدار تماس معمولی با نورخورشید برای بیشتر مردم جهت تولید ویتامین D موردنیاز آنها کافی است. به 3 دلیل این ویتامین معیارهای یک هورمون را دارد :
- میتواند در بدن تولید شود
- بافت های هدف خاصی دارد
- حتماً باید از طریق رژیم غذایی تامین شود
- 7-دهیدروکلسترول پیش‌ساز ویتامین D3 (کول کلسیفرول)
- ارگوسترول پیش‌سازویتامین D2 (ارگوکلسیفرول)
میزان جذب روزانه موردنیاز بدن
واحد ترجیحی برای بیان کمیت ویتامین دی میکروگرم D3 میباشد. در انسان و حیوانات غیر از پرندگان ویتامین D2 وD3فعالیت زیستی یکسانی دارند. به این دلیل از هر دو برای بیان مقدار کل ویتامین استفاده می‌شود. از واحد بین‌المللی IU گاهی استفاده می‌شود. یک IU ویتامین D3 برابر 0.025 میکروگرم است.
میزان جذب روزانه به‌میزان IU 800 – 1000 در روز برای افراد طبیعی توصیه شده است. و از این مقدار بالاتر نیز برای درمان افراد با بیماری استخوانی و کمبود ویتامین D توصیه شده‌است. مکمل این ویتامین برای افرادی که همیشه خود را در برابر نور خورشید محافظت می کنند مناسب است:
- مانند افرادی که دائماً در خانه هستند
- یا درنواحی شمالی زمین زندگی می کنند
- یا در نواحی با آلودگی زیاد هوا زندگی می‌کنند.
- افرادی که در شب کار می کنند و روز در خانه می مانند
کدام مواد غذایی دارای ویتامین D هستند؟
به طور طبیعی در محصولات‌حیوانی وجود دارد. روغن کبد ماهی از غنی‌ترین منابع این ویتامین میباشد. در مقدار کم و متغیر در کره، خامه، زرده‌تخم‌مرغ و جگر یافت می‌شود. شیر یکی از مهم‌ترین غذاهای انتخابی برای غنی‌سازی با ویتامینD میباشد که به علت محتوای کلسیم آن است. در موارد دیگر نیز ممکن است محصولات زیر درصنعت غذا با ویتامین D غنی‌شوند:
- آب‌پرتقال
- ماست
- مارگارین
- غلات آماده مصرف
- پنیر
علائم کمبود
کمبود ویتامین به‌صورت ریکتز در کودکان و حیوانات درحال رشد و به‌صورت نرمی استخوان در بزرگسالان ظاهر می‌شود.همچنین کمبود این ویتامین سبب بروز شکستگی‌استخوان در بزرگسالان می‌شود. همچنین میتواند با افزایش خطر سرطان‌های شایع و بیماری پرفشاری‌خون در بیماری‌های عفونی ارتباط داشته باشد. دریافت ناکافی ویتامین D درجهان بدون توجه به سن یا وضعیت سلامت شایع است.
بیماری ریکتز :
ریکتز بیماری است که در اختلال معدنی شدن استخوان های در حال رشد وجود دارد. این بیماری ناشی از کمبود ویتامین دی و نیز کمبود کلسیم و فسفر است . این بیماری با اختلالات ساختمانی در استخوان هایی که وزن بدن را تحمل می کنند مشخص می شود. بیماری ریکتز با درد استخوان ، حساسیت عضلانی ، استخوان های راشیتیسمی نرم و قابل انعطاف همراه است. استخوان‌های نرم راشیتیسمی در مقابل فشار های معمول تحمل ندارند. نتیجه این بیماری پرانتزی شدن فضای بین زانوان و زیاد شدن فاصله بین دو قوزک پا میباشد.
علائم دریافت بیش‌از اندازه ویتامین D
دریافت زیاد آن سبب ایجاد مسمومیت می‌گردد که با افزایش کلسیم و فسفر سرم همراه است. نتیجه این افزایش کلسیفیه شدن بافت‌های نرم(دریافت بیش‌از اندازه کلسیم) شامل کلیه، ریه‌ها، قلب و حتی غشای صماخی گوش که میتواند کری ایجاد کند، مشخص می‌شود. در مسمومیت با این ویتامین، افراد اغلب از سردرد وتهوع شکایت دارند.
منبع:
کتاب اصول تغذیه کراوس
دوست عزیز علم فودی اگر می خوای از دوره های تخصصی که علم فود برگزار میکنه باخبر بشی و کلی مطلب علمی در زمینه صنایع غذایی یاد بگیری علم فود رو در اینستاگرام هم دنبال کن (کافیه روی عکس زیر کلیک کنی تا وارد پیج علم فود بشی):
