gmp در صنایع غذایی چیست؟ سلام به شما دوست عزیز علم فودی. ممنونیم که علم فود رو برای آشنایی با اصول gmp در صنایع غذایی انتخاب کردید. تا پایان این مطلب با ما همراه باشید?.
gmp چیست؟
gmp مخفف good manufacturing practice می باشد که به معنای روش های مطلوب تولید است. کارخانه های صنایع غذایی به منظور داشتن عملکرد مناسب و قابل قبول در زمینه های مختلف و بدست آوردن توان رقابت با کارخانه های دیگر و در نهایت برای تولید محصولی مطلوب و بهینه باید مقررات روش های مطلوب تولید یا روش های بهینه تولید یا اصطلاحا gmp را رعایت نمایند.
نتایج حاصل از اجرای اصول gmp در صنایع غذایی:
- کیفیت بهتر محصولات
- تولید محصولات ایمن تر،سالم تر و کسب رضایت مشتری
- محیط کار مطلوب تر
- انگیزه و کارایی بالاتر کارکنان و بهبود شرایط روانی کار
برخی از اصول gmp در صنایع غذایی:
1.منابع بالقوه آلوده کننده نباید در اطراف مکان های تولید وجود داشته باشد و در صورت وجود، باید سریعا نسبت به حذف آنها اقدام کرد.
2.طراحی ساختمان ها و مکان های تولید باید به گونه ای باشد که از حرکت روان در خطوط تولید جلوگیری نکند و منجر به ایجاد تقاطع ورود آلودگی توسط پرینل و چرخه نشود.
3. یکی دیگر از اصول gmp در صنایع غذایی این است که در ساخت سالن های تولید باید از مواد و مصالح ساختمانی بادوام، دارای قابلیت نگهداری آسان و دارای امکان تمیز و ضدعفونی کردن استفاده شود.
4.سطوح دیوارها و کف باید نفوذناپذیر بوده و هیچگونه تاثیر مضر و سمی بر محصول نهایی نداشته باشد.
5.کف قابلیت شستشوی مداوم را داشته باشد.
6. سقف خطر ریزش نداشته و تجمع آلودگی در آن نباشد.
7.پنجره ها باید به آسانی قابل شست و شو باشند.
8.پنجره ها تا حد امکان ثابت بوده و قابل باز و بسته شدن نباشد.
9.چنانچه پنجره ها امکان باز و بسته شدن دارند، باید دارای توری متحرک باشد تا از ورود حشرات جلوگیری کند.
10. از دیگر اصول gmp در صنایع غذایی این است که درب ها به راحتی قابل شست و شو باشند و جنس آنها جاذب الرطوبه نباشد.
11.سطوح باید کاملا صاف و هموار و بدون خلل و فرج (Smooth clean) باشند تا به راحتی تمیز گردند. و حالت غیر جاذب داشته باشند تا در مواقعی که مواد پاک کننده شیمیایی (detergents) با ضدعفونی کننده (sanitizer) برای آنها استفاده می شود، باقی مانده در سطوح نماند.
۱۲- دستگاه ها و تجهیزاتی که در تماس مستقیم با مواد غذایی قرار می گیرند باید قابلیت شستشو، نگهداری و در مواقع لازم، ضدعفونی کردن را داشته باشد
۱۳- جنس دستگاه ها باید طوری باشد که تاثیر منفی بر مواد غذایی که در تماس با آنها هستند نگذارند.
۱۴- دستگاه ها و ادوات باید دوام مناسبی داشته باشند و قابلیت انتقال، جابجایی و ترجیحا شست و شوی درجا(CIP or cleaning in place) را داشته باشند. در این روش با استفاده از آب، مواد شوینده مواد ضد عفونی کننده و پخار، بدون اینکه دستگاه ها از یکدیگر باز شوند و نیازی به پیاده کردن خط تولید باشد، داخل آنها را تمیز می کنند. ترکیباتی مانند هیپوکلریت سدیم، هیدروژن پراکساید، آب داغ و اسیدهای آلی مانند استیک، بدین منظور می توانند مورد استفاده قرار گیرند.
۱۵- تجهیزات لازم برای عملیات حرارتی یا سرمایشی باید توان لازم برای تحمل آن دماها و نگه داشتن دما تا پایان زمان فرآیند را داشته باشند.
۱۶- از دیگر اصول gmp در صنایع غذایی این است که دستگاه ها باید به تجهیزات لازم مانند فشارسنج، رطوبت سنج ترمومتر و دماسنج مجهز باشند تا بتوان زمان، فشار و دمای فرآیند را به درستی اعمال کرده و از تبعات ناشی از کم فرآیندی یا بیش فرآیندی اجتناب نمود.
۱۷- ظروف نگهداری ضایعات، پسماندهای خطرناک و مواد شیمیایی باید به خوبی علامت گذاری شده و درب آنها به خوبی بسته شود تا از آلودگی ثانیه توسط آنها جلوگیری به عمل آید
۱۸- آب مصرفی در کارخانه باید با توجه به نوع مصرف، از نظر میکروبی و شیمیایی در چارچوب استاندارد باشد.
۱۹- لوله کشی و انتقال آب باید به گونه ای باشد که از اختلاط آب آشامیدنی و غیر آشامیدنی جلوگیری شود.
۲۰- بهتر است برای کنترل شرایط اقتصادی، آب بازیافت شود اما در فرآیند بازیافت باید دقت کامل صورت گیرد.
۲۱- بخار مرتبط با ماده غذایی نیز باید از کیفیت بالایی برخوردار باشد.
۲۲- سیستم دفع فاضلاب باید کاملا اصولی بوده و از تجمع آب آلوده در کارخانه جلوگیری شود و همچنین به محیط زیست نیز صدمه ای وارد نشود.
۲۳- تجهیزات باید به گونه ای طراحی شوند که امکان دسترسی به آب سرد و گرم به صورت همزمان وجود داشته باشد.
۲۴- کنترل بهداشت فردی افراد و پرسنل بخصوص آن دسته که به طور مستقیم با ماده غذایی در تماس هستند که شامل تهیه امکانات شستشو و خشک کردن دستها، سرویس بهداشتی استاندارد و تمیز با امکانات بهداشتی لازم، رختکن، استفاده از لباس کار مخصوص و تمیز، داشتن حداقل دو دست لباس کار و امکان شستشوی مداوم آنها، استفاده از کفش مخصوص در خط تولید غیر از کفش عادی و شخصی افراد، نظارت بر عدم مصرف خوراکی، آشامیدن، سیگار کشیدن و.. در خط تولید، عدم استفاده از زیورآلات و … استفاده از کلاه و سرپوش و دستکش، اطمینان از سلامت جسمی و عدم بیماری های پوستی
۲۵- تامین سیستم تهویه هوای مطلوب برای کنترل دما، رطوبت و آلودگی در خط تولید تامین نور لازم بخصوص در بخش های کنترل کیفیت و قسمت درجه بندی و سورتینگ.
۲۶- از دیگر اصول gmp در صنایع غذایی این است که استفاده از لامپ در ارتفاع مناسب و ایجاد شرایطی که خطر خرد شدن و وارد شدن خرده شیشه به محصول غذایی را به حداقل برساند.
۲۷-نکات مهم در طراحی انبارها:
- قابل نظافت باشند
- امکان تخم ریزی حشرات در خلل و فرج وجود نداشته باشد
- شرایط دما و رطوبت آن قابل کنترل باشد
- امکان کنترل رشد و تکثیر حیوانات موذی مانند موش وجود داشته باشد
- درب ها و پنجره ها دارای توری باشند
- مجرای فاضلاب دارای درب پوش باشد
- امکان ضدعفونی و از بین بردن آفات وجود داشته باشد.
چرا gmp در صنایع غذایی مهم هست؟
GMP روش ها، تجهیزات، امکانات و کنترل تولید انواع مواد غذایی فرآوری شده را توصیف می کند. به عنوان حداقل الزامات بهداشتی و فرآوری برای تولید مواد غذایی ایمن و سالم، بخش مهمی از کنترل نظارتی بر ایمنی عرضه مواد غذایی کشور هستند.
بسته بندی GMP چیست؟
مفهوم عملکرد خوب تولید (GMP) زیربنای ساخت تمام محصولات تحت نظارت سازمان غذا و دارو (FDA) است. بسته بندی مواد غذایی و خود مواد غذایی باید تحت یک برنامه GMP ساخته شود که از آلودگی جلوگیری می کند و از ایمن بودن محصولات به تولیدکننده و مصرف کننده اطمینان می دهد.
دوره آموزشی متخصص آزمایشگاه مواد غذایی
مجموعه علم فود با همکاری یکی از آزمایشگاه های همکار غذا و دارو و سازمان دامپزشکی، دوره آزمایشگاه میکروبی مواد غذایی و آزمایشگاه شیمی مواد غذایی را به صورت کاملا عملی و تحلیلی تهیه کرده است. در این دوره آزمایش های مهم شیمی مواد غذایی از جمله جدول تغذیه ای مواد غذایی که جزء آزمایشات مهم هستند به صورت کاملا عملی آموزش داده شده است. از مواردی که در دوره عملی آزمایشگاه شیمی آموزش داده شده میتوان به اندازه گیری پروتئین، چربی، قند، نمک، اسیدیته، خاکستر، دانسیته، رطوبت و آزمایشات مهم دیگر مانند اندازه گیری نشاسته در فراورده های گوشتی و اندازه گیری اسیدیته، پراکسید استخراجی روغن و اندازه گیری فیبر خام در مواد غذایی و غیره اشاره کرد.
همچنین در دوره آزمایشگاه میکروبیولوژی مواد غذایی سعی شده چالش های احتمالی در آزمایشگاه میکروبی مواد غذایی بررسی و راه حل هایی برای آن ارائه گردد. نحوه رقت سازی، ساخت محیط کشت، بررسی استاندارد، نحوه افزودن مکمل ها و نحوه کشت و شمارش میکروارگانیسم های مهم و مشترک بین مواد غذایی در این دوره آموزش داده شده است. برای آشنایی با این دوره ها بر روی ثبت نام و شروع یادگیری دوره های شیمی و میکروب کلیک کنید (با امکان دریافت گواهینامه از آزمایشگاه همکار غذا و دارو و سازمان دامپزشکی).
دوره های تخصصی آزمایشگاه مواد غذایی
دوره آزمایشگاه شیمی مواد غذایی
آموزش صفر تا صد آزمایشگاه شیمی مواد غذایی به صورت عملی در سایت علم فود به همراه گواهینامه معتبر آموزشی
دوره آزمایشگاه میکروبی مواد غذایی
دوره تخصصی آزمایشگاه میکروبیولوژی مواد غذایی به همراه آموزش اصول تخصصی کار در آزمایشگاه مواد غذایی
دوست عزیز علم فودی اگر می خوای از دوره های تخصصی که علم فود برگزار میکنه باخبر بشی و کلی مطلب علمی در زمینه صنایع غذایی یاد بگیری علم فود رو در اینستاگرام هم دنبال کن (کافیه روی عکس زیر کلیک کنی تا وارد پیج علم فود بشی):
