مراحل سیستم بسته بندی اسپتیک چیست؟ انواع بسته بندی اسپتیک چیست؟ بسته بندی اسپتیک رب به چه صورت است؟ سلام خدمت شما دوست عزیز علم فودی?. در این پست از علم فود قصد داریم به طور کامل سیستم بسته بندی اسپتیک را بررسی کنیم. تا پایان این مطلب با علم فود همراه باشید.
فرایند سیستم اسپتیک به چه صورت است؟
واژه اسپتیک از زبان یونانی گرفته شده و به معنی پاک و عاری از میکروب می‌باشد. در فرآیند اسپتیک معمولاً ظروف بسته‌بندی و محصول غذایی در سامانه‌های مجزا استریل می‌شود. همچین ظروف استریل با محصولات فرآوری شده استریل در شرایط اسپتیک، دربندی می‌شوند. به‌این معناکه محصولات استریل شده در ظروف استریل و دریک شرایط کاملا استریل پر می‌شوند. منظور از فضای استریل، فضایی است که عاری از میکروارگانیسم باشد.
بسته بندی اسپتیک یک فرآیند تولید تخصصی است که در آن مواد غذایی، دارویی یا سایر محتویات جدا از بسته بندی استریل می شوند. سپس محتویات داخل ظرف در یک محیط استریل قرار می گیرند. این روش از دمای بسیار بالا برای حفظ تازگی محتویات استفاده می کند و همچنین دیگر با میکروارگانیسم ها آلوده نمیشود.
فرآیند بسته بندی اسپتیک برای محصولات غذایی و نوشیدنی های مختلف از جمله شیر، سوپ، گوجه فرنگی، پودینگ و چندین مورد دیگر استفاده می شود. همچنین در صنعت داروسازی نیز استفاده می شود تا اطمینان حاصل شود که داروها با باکتری های مضر آلوده نمی شوند.
یکی از کاربردهای مهم سیستم اسپتیک در روش فرادما یا UHT است. تفاوت عمده فرآیند اسپتیک با روش های معمولی استرلیزاسیون این است که، در روش اسپتیک، فرآیند حرارتی قبل از بسته‌بندی مواد غذایی صورت می‌گیرد اما در روش‌های معمولی استرلیزاسیون، ابتدا بسته بندی و سپس استرلیزاسیون صورت می‌گیرد. در عمل، به طور كلی، سیستم بسته بندی اسپتیک، دو کاربرد خاص دارد:
- بسته بندی محصولات استریل شده،به عنوان مثال شیر و محصولات لبنی، پودینگ ها، دسرها، آب میوه ها و سبزیجات
- بسته بندی محصولاتی که استریل نمیشوند، برای جلوگیری از عفونت توسط میکروارگانیسم ها، مانند فراورده های تخمیری شیر
مراحل سیستم بسته بندی اسپتیک در صنعت غذا
به طور کلی می‌توان مراحل فرآوری اسپتیک را به صورت زیر بیان کرد :
-
- استریل کردن ماده‌خام
- استریل کردن بسته‌بندی
- استریل کردن تجهیزات
- پرکردن مواد غذایی در شرایط استریل
- دربندی در شرایط استریل
- نگهداری و توزیع در شرایط استریل
استریل کردن موادغذایی در فرایند اسپتیک
مفهوم استرلیزاسیون در فرآیندهای اسپتیک همان استرلیزاسیون تجاری است. در فرآیند استرلیزاسیون تجاری هدف از فرآیند حرارتی، کاهش تعداد میکروارگانیسم‌ها تا یک حد مشخص است. همانطورکه می‌دانید، از بین‌بردن میکروارگانیسم‌ها به‌طورمطلق، عملا امکان پذیر نیست. دلیل‌این امر نیز این می‌باشد که کاهش میکروارگانیسم‌ها لگاریتمی است و اگر قرار باشد تعداد آنها را به صفر برسانیم به یک زمان بی‌نهایت نیاز داریم که این عملا امکان پذیر نیست.
اما یکی از تفاوت‌های روش اسپتیک با استرلیزاسیون تجاری این است که، در این روش از دماهای بالاتر در زمان کوتاه‌تری استفاده می‌شود. درنتیجه در این روش، کیفیت، موادمغذی،بافت،رنگ و سایر خصوصیات کیفی محصول به نحو بهتری حفظ می‌شود.
استریل کردن بسته بندی اسپتیک مواد غذایی
یکی از موارد مهم استرلیزاسیون در بسته بندی اسپتیک مواد غذایی، استرلیزاسیون مواد بسته بندی، سطوح داخلی تجهیزات است. این عوامل استریل‌کننده را به‌صورت زیر می‌توان دسته‌بندی کرد :
عوامل فیزیکی
فرآیندهای حرارتی :
- استفاده از بخار فوق‌اشباع
- استفاده از هوای خشک داغ
اشعه‌دهی:
- استفاده از اشعه فرابنفش
- استفاده از گاما
- استفاده از اشعه فروسرخ
عوامل شیمیایی:
- هیدروژن پراکسید
- الکل‌ها
عوامل ترکیبی:
- استفاد توام از هیدروژن پراکسید و اشعه فرابنفش
- استفاده توام از هیدروژن پراکسید
- استفاده توام از الکل و اشعه فرابنفش
بستههای مناسب برای بسته‌بندی اسپتیک
عمده‌ترین ویژگی‌های بستههای مناسب برای فرآوری اسپتیک :
- مقاومت مناسب در برابر عبور آب، گازها، مواد فرار و نور
- قابلیت استریل شدن
- داشتن جذابیت برای مشتری
- داشتن قابلیت دربندی
انواع بسته بندی اسپتیک مواد غذایی
بستههای سخت:
- قوطی‌های فلزی
- ظروف شیشه‌ای
- لیوان‌های سخت
بستههای نیمه‌سخت:
- بستههای چهاروجهی چندلایه
- بستههای شش وجهی آجرمانند تترابریک
- بستههای شش وجهی دارای سرمثلثی مثل پیورپک یا گابل تاپ
انواع بسته بندی تتراپک به صورت زیر است:
بستههای انعطاف‌پذیر :
معمولا به‌صورت کیسه‌های بسته‌بندی می‌باشند. در بسته‌بندی‌های حجیم و بزرگ این کیسه‌ها به‌منظور جلوگیری از پاره‌شدن در حمل‌ونقل در داخل جعبه یا بشکه قرار می‌گیرند.
مزایای سیستم بسته بندی اسپتیک
یکی از کاربردهای بسته بندی اسپتیک برای پر کردن و بسته بندی نوشیدنی های با کیفیت بالا درون ظروف پت و یا بطری PET می باشد. برای حفظ کیفیت انواع آبمیوه، شیرهای طعم دار، انواع آبمیوه و نکتار میوه، نوشیدنی کاکائو و همچنین مهمترین مزیت آن همانند ظروف تتراپک بوده و نیاز به نگهداری نوشیدنی در یخچال را قبل از مصرف مرتفع کرده و حتی تولید این نوشیدنیها در بسته بندی اسپتیک در ظروف پت، با قیمت پایان تری نسبت به ظروف تتراپک امکان پذیر است. در ادامه به صورت موردی به مزایای بسته بندی اسپتیک اشاره میکنیم:
- حفظ کیفیت و مواد مغذی مواد غذایی به‌دلیل استفاده از دماهای بالا و زمان‌های کوتاه
- بالابودن راندمان انتقال‌حرارت به دلیل سطح تماس زیاد در مبدل‌های حرارتی
- عدم تاثیر ابعاد و اندازه ظرف بسته‌بندی در میزان و نفوذ حرارت
- افزایش ماندگاری محصول با بسته بندی در شرایط اسپتیک
محدودیت‌های سامانه اسپتیک
- هزینه بالا
- محدودیت کاربرد( روش اسپتیک به‌دلیل جابه‌جایی محصول توسط پمپ، فقط یرای غذاهای مایع و سیال کاربرد دارد)
- پایین بودن سرعت بسته‌بندی نسبت به روش‌های رایج کنسروسازی
دوست عزیز علم فودی شما میتونید علم فود رو از طریق اینستاگرام هم دنبال کنید(کلی مطالب مفید، متنوع و کاربردی برای مهندسان صنایع غذایی و متخصصان کنترل و کیفیت?) برای ورود به پیج اینستاگرام علم فود بر روی عکس زیر کلیک کنید.
یک پاسخ
با سلام
یکی از کاربردهای بسته بندی اسپتیک برای پر کردن و بسته بندی نوشیدنیهای با کیفیت بالا درون ظروف پت و یا بطری PET می باشد. برای حفظ کیفیت انواع آبمیوه، شیرهای طعم دار، انواع آبمیوه و نکتار میوه، نوشیدنی کاکائو و همچنین مهمترین مزیت آن همانند ظروف تتراپک بوده و نیاز به نگهداری نوشیدنی در یخچال را قبل از مصرف مرتفع کرده و حتی تولید این نوشیدنیها در بسته بندی اسپتیک در ظروف پت، با قیمت پایان تری نسبت به ظروف تتراپک امکان پذیر است. فرصتی فراهم شده که خط تولید بسته بندی اسپتیک کامل با تکنولوژی آلمان را در کشور خود داشته باشیم