آزمایش اندازه گیری کلسیم در مواد غذایی

آزمون اندازه گیری کلسیم در مواد غذایی را عملی یاد بگیرید. نحوه اندازه گیری کلسیم در مواد غذایی به چه صورت است؟ چگونه کلسیم را در مواد غذایی اندازه بگیریم؟ سلام به شما دوست عزیز علم فودی. ممنونیم که علم فود رو برای آشنایی با نحوه اندازه گیری کلسیم در مواد غذایی انتخاب کردید. تا پایان این مطلب با علم فود همراه باشد.

 

هدف آزمایش اندازه گیری کلسیم در مواد غذایی

هدف از آزمایش اندازه گیری کلسیم در مواد غذایی، انحلال کلسیم موجود در خاکستر بوسیله اسید کلریدریک و رسوب دادن کلسیم در ph مشخص به صورت اگزالات کلسیم و حل نمودن رسوب در اسید سولفوریک رقیق و سپس تیتراسیون اسید اگزالیک حاصله با پرمنگنات پتاسیم استاندارد می باشد.

 

وسائل و مواد آزمايش اندازه گیری کلسیم در مواد غذایی

• بالن ژوژه
• ارلن مایر بشر400 میلی لیتری
• کاغذ صافی
• قیف
• بورت
• دماسنج
• محلول سدیم اگزالات
• محلول اسید سولفوریک
• محلول پتاسیم پرمنگنات
• کلسیم کربنات
• محلول اسید کلرید
• محلول آمونیوم اگزالات
• متیل رد
• اوره
• آب مقطر

نحوه انجام آزمایش اندازه گیری کلسیم در مواد غذایی

مرحله اول

 50 میلی لیتر از خاکستر محلول را برداشته و در یک بشر  400 سی سی تمیز انتقال دهید. آنگاه به آن تا خط نشان 150 آب مقطر اضافه کنید.

مرحله دوم

به محلول فوق میزان 10-8 قطره برموکروزول گرین اضافه کنید؛ که به علت اسیدی بودن pH رنگ زرد مشاهده میشود.

مرحله سوم

سپس طبق دستور آزمایش به آن استات سدیم 20% اضافه کنید و با آژیناتور هم زده تا رنگ آبی حاصل شود. در این مرحله بشر با شیشه ساعت بپوشانید و حرارت بدهید.

مرحله چهارم

پس از جوش ­آمدن محلول، به محلول درحال جوش قطره قطره اسید اگزالیک 3% اضافه کنید. رنگ حاصله در این مرحله سفید است. (این نکته شایان ذکر است­ که از ریختن اسید اگزالیک مازاد می­بایست خودداری کنید زیرا که pH محلول تغییر می­کند که مشخصه آن رنگ زرد می­باشد.)

مرحله پنجم

پس از این مرحله محلول را 1 تا 2 دقیقه بجوشانید و به منظور تشکیل رسوب اگزالات کلسیم محلول به مدت 24 ساعت در جای ثابت قرار دهید.

مرحله ششم

پس از طی زمان فوق ­الذکر مایع روی رسوب از کاغذ صافی واتمن 542 گذرانده و رسوب با آمونیاک رقیق(50:1) به­ دفعات شسته و از کاغذ صافی عبور بدهید.

مرحله هفتم

در آخرین مرحله از آزمایش اندازه گیری کلسیم در مواد غذایی، کاغذ صافی را سوراخ کرده و با مخلوط _ml125 آب و _ml5 اسید سولفوریک در دمای °^C 80 تا °^C90 بشویید. محلول تا دمای °^C75 گرم و با محلول پرمنگنات پتاسیم 0.05 نرمال تا زمان روئیت رنگ ارغوانی روشن تیتر کنید. (در اینجا برای اطمینان از ثبات رنگ حدود 30 ثانیه مکث کنید.) در نهایت کاغذ صافی نیز به محلول اضافه کنید.

اندازه گیری کلسیم در مواد غذایی رو به صورت عملی یاد بگیرید

مجموعه علم فود ، دوره آزمایشگاه میکروبی مواد غذایی و آزمایشگاه شیمی مواد غذایی را به صورت کاملا عملی و تحلیلی تهیه کرده است. در این دوره آزمایش های مهم شیمی مواد غذایی از جمله جدول تغذیه ای مواد غذایی که جزء آزمایشات مهم هستند به صورت کاملا عملی آموزش داده شده است. از مواردی که در دوره عملی آزمایشگاه شیمی آموزش داده شده میتوان به اندازه گیری پروتئین، چربی، قند، نمک، اسیدیته، خاکستر، دانسیته، رطوبت،اندازه گیری فیبر خام، اندازه گیری کلسیم در مواد غذایی، اندازه گیری نشاسته در فراورده های گوشتی و آزمایشات مهم دیگر اشاره کرد.

همچنین در دوره آزمایشگاه میکروبیولوژی مواد غذایی سعی شده چالش های احتمالی در آزمایشگاه میکروبی مواد غذایی بررسی و راه حل هایی برای آن ارائه گردد. نحوه رقت سازی، ساخت محیط کشت، بررسی استاندارد، نحوه افزودن مکمل ها و نحوه کشت و شمارش میکروارگانیسم های مهم و مشترک بین مواد غذایی در این دوره آموزش داده شده است. برای آشنایی با این دوره ها بر روی ثبت نام و شروع یادگیری دوره های شیمی و میکروب کلیک کنید (با امکان دریافت گواهینامه مورد تایید سازمان غذا و دارو).

 

شرح آزمایش اندازه گیری کلسیم در مواد غذایی

آزمایش اندازه گیری کلسیم در مواد غذایی شامل 2 قسمت است:

قسمت اول : استاندارد کردن پتاسیم پرمنگنات

در ابتدا نیاز به 1 گرم سدیم اگزالات داریم که درون یک بالن ژوژه 100 میلی لیتری انتقال می دهیم. 20 میلی لیتر آب مقطر به آن اضافه می کنیم و خوب هم می زنیم. سپس محلول را تا خط نشانه بالن رقیق می کنیم. 25 میلی لیتر از آن را درون یک ارلن می ریزیم و 100 میلی لیتر اسید سولفوریک 2 مولار به آن اضافه می کنیم. دماسنج را درون محلول قرار می دهیم و محلول را تا دمای 70-60 درجه حرارت می دهیم، چون سرعت واکنش پرمنگنات با اگزالات کم است.

درون بورت پرمنگنات می ریزیم و تیتراسیون را با محلول داغ درون آغاز می کنیم تا رنگ محلول ارغوانی کم رنگ شود.در آغاز تیتراسیون، سرعت تیتر کردن آهسته است، زیرا در ابتدای واکنش کاتالیزگر منگنز وارد واکنش نشده است ولی بعد از گذشت مدتی کاتالیزگر باعث افزایش سرعت واکنش می شود.  این تیتراسیون را 2 بار انجام می دهیم و از حجم مصرفی پرمنگنات میانگین می گیریم. در نقطه پایانی تعداد میلی مول های پرمنگنات برابر 2.5 تعداد میلی مول های اگزالات است و مولاریته پرمنگنات را بدست می آوریم.

قسمت دوم : اندازه گیری کلسیم

 در مرحله دوم آزمایش اندازه گیری کلسیم در مواد غذایی، در یک بشر 600 میلی لیتری نمونه جامد کلسیم کربنات می ریزیم و با اسید کلرید غلیظ که با آب رقیق شده است، حل می کنیم. سپس 20 میلی لیتر اوره، 40 میلی لیتر آمونیوم اگزالات به آن اضافه می کنیم وبا 400 میلی لیتر آب مقطر رقیق می کنیم. چند قطره هم معرف متیل رد به آن اضافه می کنیم و بشر را حرارت می دهیم تا رنگ صورتی محلول به زرد تبدیل شود. پس از سرد شدن محلول، رسوب آن را صاف می کنیم و با آب مقطر  3 بار می شوییم.

برای اطمینان از حذف کامل کلرید از رسوب آن را با نقره نیترات تست می کنیم (اینگونه که پس از ریختن آب مقطر روی رسوب چند قطره از آب خروجی از قیف را درون یک لوله آزمایش می ریزیم و 2-1 قطره نقره نیترات به آن اضافه می کنیم، اگر دارای یون کلرید باشد نقره کلرید تشکیل می شود و باعث کدری محلول می شود). شستشو را آنقدر ادامه می دهیم که دیگر اثری از یون کلرید در رسوب نباشد.

بعد از آن رسوب را در اسید سولفوریک گرم و رقیق حل می کنیم و محلول را تا دمای 70-60 حرارت می دهیم. درون بورت پتاسیم پرمنگنات می ریزیم و تیتراسیون را با ارلن داغ انجام می دهیم تا رنگ ارغوانی کم رنگ مشاهده شود. حجم مصرفی پرمنگنات را یادداشت می کنیم. در نقطه هم ارزی تعداد میلی مول های کلسیم پرمنگنات برابر تعداد میلی مول های اگزالات است که برابر با تعداد میلی مول های کلسیم است.

نکته: اوره در حرارت و آب هیدرولیز می شود و باعث کاهش   PH و کاهش قدرت اسیدی محلول و قلیایی شدن آن می شود. این امر باعث می شود که محلول پس از حرارت و انجام واکنش به رنگ زرد تبدیل شود، چون معرف متیل رد در محیط قلیایی زرد است.

 

دوست عزیز علم فودی، با مراجعه به سایت علم فود میتونی به کلی مقاله در زمینه صنایع غذایی و دوره های تخصصی صنایع غذایی دسترسی داشته باشی، کافیه روی لینک زیر کلیک کنی:

سایت علم فود