آزمون اندازه گیری انیدرید سولفورو در مواد غذایی چیست و چگونه انجام میشود؟ آزمون اندازه گیری انیدرید سولفورو در کدام محصولات اهمیت دارد؟ سلام به شما دوست عزیز علم فودی. ممنونیم که علم فود رو برای آشنایی با آزمون اندازه گیری انیدرید سولفورو در مواد غذایی انتخاب کردید تا پایان این مطلب با علم فود همراه باشید.
چرا اندازه گیری انیدرید سولفورو اهمیت دارد؟
انیدرید سولفورو یا دی اکسید گوگرد یکی از نگهدارنده های مورد مصرف در صنایع غذایی می باشد. برای نگهداری گیاهان و میوه های خشک شده و جلوگیری از خسارت قارچ های مضر، محلول گوگرد را حرارت داده و یا گوگرد را میسوزانند که در نتیجه گاز SO2 یا همان انیدرید سولفورو تولید شده و بر روی آن ها می نشیند. هم چنین این ماده علاوه بر متوقف کردن رشد قارچها، خاصیت رنگ بری نیز دارد.
اندازه گیری انیدرید سولفورو در کدام محصولات اهمیت دارد؟
آزمون اندازه گیری انیدرید سولفورو در محصولاتی مانند لواشک، میوه های خشک، آبمیوه، رب انار و آبلیمو اهمیت دارد. در ادامه آزمون اندازه گیری انیدرید سولفورو در میوه های خشک را بررسی میکنیم.
آزمون اندازه گیری انیدرید سولفورو (روش اول)
انیدرید سولفوروی موجود در میوه های خشک و خشکبار در اثر حرارت و در مجاورت آب و اسید متصاعد می شود. گاز متصاعد شده را روی مقدار معینی از محلول ید اثر داده و سپس مازاد ید با استفاده از تیوسولفات سدیم استاندارد اندازه گیری میشود از تفاوت مقدارید مصرف شده و ید باقی مانده مقدار انیدرید سولفورو محاسبه میشود. مراحل انجام روش اول اندازه گیری انیدرید سولفورو به صورت زیر است:
مرحله اول
مقدار ml ۲۵ میلی لیتر محلول ید ۰/۱ نرمال در دو ارلن مایر نیم لیتری به طور جداگانه بریزید. در یک بالن، مقدار 250 تا 300 میلی لیتر آب مقطر بریزید سپس ٣٢ گرم از نمونه را که سه بار چرخ شده است روی کاغذ روی مومی با دقت توزین کرده و در داخل بالن بیاندازید.
مرحله دوم
چند عدد سنگ جوش برای جلوگیری از سر رفتن نمونه اضافه شود. به وسیله یک لوله خمیده رابط مطابق با شکل ۱ یکی از ارلن مایرهای دارای ید را به مبرد متصل کنید به طوری که لوله شیشه ای انتهای مبرد داخل محلول ید قرار بگیرد و هوای اضافی از اطراف چوب پنبه دهانه ارلن مایر خارج شود. ارلن مایر دیگر حاوی محلول ید را به عنوان شاهد با درب بسته، تا خاتمه آزمایش برای تعیین مقدار ید مصرفی نگه دارید.
مرحله سوم
در مرحله سوم از آزمون اندازه گیری انیدرید سولفورو، نمونه را جوشانده و بلافاصله پس از جوش آمدن مقدار ۱۰ml کلریدریک اسید غلیظ خالص را از بالای قیف رابط به درون بالن اضافه کنید و پس از شستشوی قیف با کمی آب مقطر (حدود 5ml )، بالای قیف را با پنبه و یا چوب پنبه مسدود کنید بهتر است که از قیف شیردار به این منظور استفاده شود و پس از شستشوی قیف با آب مقطر در شیر را ببندید محتویات بالن را حرارت داده و تقطیر را شروع کنید.
مدت ۴۰ تا ۵۰ دقیقه برای جوشاندن کافی است به طوری که حدود یک سوم از محتوی بالن تقطیر شود. بهترین زمان برای پایان ،آزمایش زمانی است که نمونه رنگ اصلی خود را از دست داده و متمایل به قهوه ای شود. ارلن مایر محتوی ید شاهد را از منبع حرارت دور نگاه دارید.
در تمام مدت آزمایش باید آب سرد در داخل مبرد از طرف پائین به بالا جریان داشته باشد. در پایان کار لوله رابط را برداشته و با آب مقطر بشویید و از دهانه مبرد در داخل ارلن مایر نیم لیتری بریزید چنان چه محلول ید زیر مبرد بیرنگ شد آزمایش باید بار دیگـر بـا ۵۰ml محلول ید مجددا تکرار شود. محلول سدیم تیوسولفات ۰/۱۰ نرمال را در بورت بریزید و بورت را پر کنید.
مرحله چهارم
در مرحله چهارم از آزمون اندازه گیری انیدرید سولفورو، ارلن مایر محتوی ml ۲۵ محلول ید را که به عنوان شاهد انتخاب شده است در زیر بورت قرار بدهید و به تدریج در حین تکان دادن ظرف محتوی ،ید محلول سدیم تیوسولفات ۰/۱ نرمال را به آن اضافه کنید تا ید به رنگ زرد روشن درآید در این هنگام چند قطره معرف نشاسته اضافه کنید و سدیم تیوسولفات ۰/۱ نرمال را قطره قطره به آن اضافه کرده تا رنگ آبی تیره از بین رفته و محلول بیرنگ شود .
مقدار سدیم تیوسولفات ۰/۱ نرمال مصرف شده را یادداشت کنید. عملیات فوق را نیز برای محلول جمع شده در ارلن مایر نیم لیتری زیر مبرد انجام دهید و اضافه یـد را با محلول سدیم تیوسولفات ۰/۱ نرمال عیار سنجی کرده و مقدار سدیم تیوسولفات ۰/۱ نرمال مصرف شده را یادداشت کنید.
مرحله پنجم
مقدار انیدرید سولفورو نمونه را از روش زیر محاسبه کنید:
آزمون اندازه گیری انیدرید سولفورو رو به صورت عملی یاد بگیرید
مجموعه علم فود به عنوان همکار آموزشی سازمان غذا و دارو، دو دوره آموزشی آزمایشگاه میکروب مواد غذایی و آزمایشگاه شیمی مواد غذایی را به صورت کاملا عملی و مهارت محور در سایت علم فود ارائه میدهد. این دوره ها در آزمایشگاه همکار سازمان غذا و دارو و سازمان دامپزشکی ضبط شده و آزمون های مهم و نکات مهم آزمایشات مواد غذایی در دوره آموزش داده شده است.
یکی از آزمون های آموزش داده شده در دوره آزمایشگاه شیمی مواد غذایی، آزمون اندازه گیری انیدرید سولفورو می باشد. بعد از گذراندن دوره ها میتوانید، گواهینامه مورد تایید سازمان غذا و دارو نیز با مجموعا 10 امتیاز بازآموزی کسب کنید. برای آشنایی با دوره های کنترل کیفیت مواد غذایی بر روی ثبت نام و شروع یادگیری کلیک کنید:
دوره های تخصصی آزمایشگاه مواد غذایی
دوره آزمایشگاه شیمی مواد غذایی
آموزش صفر تا صد آزمایشگاه شیمی مواد غذایی به صورت عملی در سایت علم فود به همراه گواهینامه معتبر آموزشی
دوره آزمایشگاه میکروبی مواد غذایی
دوره تخصصی آزمایشگاه میکروبیولوژی مواد غذایی به همراه آموزش اصول تخصصی کار در آزمایشگاه مواد غذایی
آزمون اندازه گیری انیدرید سولفورو (روش دوم)
اصول این روش اندازه گیری انیدرید سولفورو، شامل اسیدی کردن و حرارت دادن آزمونه، آزاد شدن دی اکسید سولفورو در حضور گاز نیتروژن جذب و اکسیداسیون دی اکسید گوگرد با جوشاندن آن در میان محلول رقیق و خنثی پراکسید هیدروژن و تعیین مقدار سولفوریک اسید تولید شده با استفاده از محلول حجمی استاندارد سدیم هیدروکسید می باشد. تایید اندازه گیری به وسیله رسوب باریم سولفات در محلول و بر اساس مقدار سولفور دی اکسید و با توزین باریم سولفات و یا اندازه گیری نفلومتریک انجام می شود. مراحل انجام روش اول اندازه گیری انیدرید سولفورو به صورت زیر است:
مرحله اول
۱۰ تا ۱۰۰ از آزمایه طبق بند ۴-۲-۵-۱ را بر حسب مقدار انیدرید سولفورو با تقریب ۰/۰۱ گرم وزن کنید. به گونه ای که در آزمونه، مقدار انیدرید سولفورو بیشتر از mg ۱۰ نباشد. آزمونه را به ظرف A مطابق شکل منتقل کنید.
مرحله دوم
در هر حباب گیر E وE پریم، 3 میلی لیتر محلول هیدروژن پراکسید و 0.1 میلی لیتر محلول شناساگر ریخته و محلول هیدروژن پراکسید را با استفاده زا محلول سدیم هیدروکسید خنثی کنید.
مرحله سوم
قیف c را وصل نموده و مبرد برگشتی B و حباب گیر E وE پریم را نیز به ظرف A متصل کنید. جریان گاز نیتروژن را برای خروج هوا از ظرف A و تمام دستگاه عبور دهید. سپس 100 میلی لیتر آب و 5 میلی لیتر محلول هیدروکلریک اسید را در قیف c بریزید.
اجازه دهید که محلول هیدروکلریک اسید رقیق شده از قیف C به ظرف A جریان یابد. محتویات ظرف را به آرامی به نقطه جوش برسانید و در نقطه جوش نگه دارید. جریان گاز نیتروژن را به طور منظم به مدت تقریبی ۳۰ دقیقه برقرار کنید تا یک تا دو حباب در ثانیه ایجاد شود.
مرحله چهارم
در این مرحله از آزمون اندازه گیری انیدرید سولفورو، محتویات دومین حباب گیر (E) را به اولین حباب گیر منتقل کرده و سولفوریک اسید ایجاد شده را با محلول سدیم هیدروکسید mol/l0.1 مول بر لیتر بر اساس مقدار انیدرید سولفورو در نمونه تیتر کنید.
مرحله پنجم
مقدار انیدرید سولفورو نمونه را از روش زیر محاسبه کنید:
دوست عزیز علم فودی، با مراجعه به سایت علم فود میتونی به کلی مقاله در زمینه صنایع غذایی و دوره های تخصصی صنایع غذایی دسترسی داشته باشی، کافیه روی لینک زیر کلیک کنی:
